Wielu początkujących inwestorów szukając okazji inwestycyjnych na rynku akcji nastawia się na szybkie wzrosty wycen aktywów. Przeważająca większość ignoruje znaczenie dywidendy w doborze spółek do swojego portfela, co niesie za sobą podwyższenie ryzyka inwestycyjnego.
Czym są dywidendy?
Dywidenda to inaczej część zysku netto wygenerowanego przez spółkę w danym okresie, która zostaje wypłacona akcjonariuszom. Kupując nawet pojedynczą akcję spółki, stajemy się w pewnym sensie jej "współwłaścicielem" i przypada nam prawo do udziału w zyskach, jaki spółka wygenerowała, przy czym należy pamiętać, że spółka oprócz wypłaty dywidendy musi reinwestować część zysków, aby się dalej rozwijać i przynosić coraz większe dochody.
Dlaczego spółki wypłacają dywidendę?
Historia powstania tradycji dywidendowej sięga początków amerykańskiej giełdy, jednak są dwa główne powody dla których spółka dzieli się zyskiem. Po pierwsze przepisy podatkowe oraz regulacje dotyczące prowadzenia firmy sprawiają, że osoba, która założyła spółkę i zbudowała ogromny biznes nie ma możliwości wyciągnięcia zysków bezpośrednio dla siebie. Spółka akcyjna jest osobnym podmiotem prawnym, więc aby zarząd czy też założyciele mogli wyciągnąć zysk ze spółki na cele prywatne, muszą zrobić to w formie wypłaty dywidendy, jednocześnie płacąc od niej podatek. Drugim powodem jest fakt, że emitowanie akcji dla zewnętrznych inwestorów działa jak zaciąganie długu. Spółka pozyskuje w ten sposób kapitał, jednak aby inwestorzy chcieli "pożyczyć" swoje pieniądze na rzecz spółki, muszą dostać coś w zamian. Na początkach istnienia giełdy w Stanach Zjednoczonych oczywistym było, że spółka musi wypłacać dywidendę, a inwestor nabywając akcje - nabywał udział w zyskach. Tutaj możesz przeczytać więcej o możliwości zakupu akcji spółek z amerykańskiej giełdy wraz z dywidendą.
Wypłata dywidendy - co zrobić aby ją otrzymać?
Aby w ogóle myśleć o uzyskaniu dywidendy przede wszystkim musimy posiadać aktywne konto maklerskie, a następnie znaleźć i zakupić do naszego portfela akcje odpowiedniej spółki. Większość firm wypłaca dywidendy w formie pieniężnej bezpośrednio na konto maklerskie, jednak istnieją również takie, które dzielą się aktywami będącymi w posiadaniu spółki lub emitują dodatkowe akcje.
Dzień dywidendy
Spółka wypłacająca dywidendę ogłasza datę tak zwanego "dnia dywidendy". Jest to data sesji, pod koniec której zostanie przypisane prawo do dywidendy. Oznacza to, że jeśli w wyznaczonym dniu zakupimy akcje danej spółki, to zostaniemy wpisani na listę osób, którym dywidenda zostanie wypłacona. Po tym dniu możemy się pozbyć tych akcji, jeżeli uznamy, że jest to dla nas korzystne, a dywidenda i tak trafi na nasze konto. Tutaj należy pamiętać jednak o "odcięciu dywidendy".
Odcięcie dywidendy jest to spadek kursu odniesienia następnego dnia po dniu dywidendy - kurs odniesienia jest obniżany o wartość wypłacanej dywidendy przypadającej na jedną akcję. Inaczej mówiąc jeśli spółka, której akcje były warte 10zł, wypłaca na jedną akcję 2zł dywidendy, to w dniu po przypisaniu prawa do dywidendy przy otwarciu sesji cena spadnie do 8zł. Nie oznacza to, że dane aktywo straciło na wartości, więc jako początkujący inwestor, nie należy bać się czerwonych wartości na koncie maklerskim, zwłaszcza jeśli w panice miałyby one doprowadzić do wyprzedaży dobrego aktywa.
Dzień wypłaty dywidendy
Jest to dzień, w którym środki przeznaczone na dywidendę wypływają ze spółki do akcjonariuszy, przy czym należy pamiętać, że na naszym koncie maklerskim zostaną one zaksięgowane w przeciągu kilku - najczęściej dwóch dni roboczych. Dywidenda trafi na nasze konto niezależnie od tego czy posiadamy w tym dniu akcje danej spółki czy też nie, o ile mieliśmy je w dniu nabycia prawa do dywidendy.
Częstotliwość wypłaty dywidend.
Wśród spółek notowanych w Stanach Zjednoczonych panuje kultura dywidendowa z dość długą historią. Amerykańskie spółki wypłacają dywidendy co 3 miesiące, najczęściej po publikacji wyników kwartalnych danej spółki. W Polsce 99,9% spółek wypłaca dywidendę raz w roku, wyjątkiem jest jedynie iFirma, która wypłaca dywidendę kwartalnie, jednak stopy zwrotu są w jej przypadku niewielkie, między 0,5% a 1% co kwartał. Oczywiście każda spółka prowadzi własną politykę dywidendową, co wiąże się z datą wypłaty dywidendy, dlatego budując portfel długoterminowy planując utrzymywać się w przyszłości z dywidend jako dochodu pasywnego warto zadbać o to, aby w każdym miesiącu kalendarzowym przynajmniej jedna z posiadanych spółek wypłacała dywidendę.
Wysokość dywidendy a stopa zwrotu.
Aby obliczyć stopę dywidendy - procentową wartość zwrotu z inwestycji jaka trafi na nasze konto, musimy obliczyć wysokość dywidendy. Podstawą do wyliczenia jej wysokości jest raport finansowy spółki za zeszły rok a w szczególności dochód netto spółki. Drugą wartością, która nas interesuje jest procentowa wartość dochodu, jaka zostanie przeznaczona na dywidendę. Jest ona ustalana przez zarząd i akcjonariuszy na tzw. walnym zgromadzeniu. Znając te dwie wartości oraz ilość akcji wyemitowanych przez daną spółkę możemy oszacować, ile dywidendy otrzymamy na nasze konto. Przykładowo jeżeli dana spółka w ciągu roku zarobiła 1 mln złotych netto, walne zgromadzenie zarządziło 50% zysku netto przeznaczyć na dywidendy a na rynku jest 50 tysięcy akcji, to dywidenda przypadająca na jedną akcję wynosi 1mln pomnożone razy 50% i podzielone przez 50tyś czyli 10zł na akcje.
Stopa dywidendy jest to procentowa wartość wypłacanej dywidendy na jedną akcję podzielona przez aktualną cenę akcji na rynku. Niestety często stopa dywidendy podawana na serwisach informacyjnych dla inwestorów nie ma nic wspólnego z naszą osobistą inwestycją, ponieważ jeśli kupiliśmy akcje pół roku wcześniej, zanim spółka ogłosiła wysokość dywidendy, przykładowo za 10zł, a w danej chwili cena akcji wynosi 18zł i wypłacają 2zł dywidendy na akcję, to podana stopa dywidendy będzie w wysokości 2/18 czyli 11,11%, jednak dla naszej inwestycji stopa zwrotu wynosi 2/10 czyli 20%.
Polskie spółki dywidendowe:
W Polsce istnieje cały szereg spółek, które regularnie wypłacają dywidendy, niestety ze względu na to, iż Polska jest dość młodym rynkiem a sama giełda istnieje zaledwie kilkadziesiąt lat, ciężko znaleźć spółkę polską, która płaci dywidendy od 20 czy 25 lat nieprzerwanie, nie mówiąc o stałym podwyższaniu dywidend. Oto lista polskich spółek, które mają najdłuższą historię dywidend:
- Wawel - wypłaty od 14 lat.
- Eurotel - wypłaty z przerwami od 15 lat
- PZU - - regularne wypłaty od 11 lat (z przerwą w 2020r.)
- Lena Lights - wypłaty od ponad 12 lat
- Grupa Kęty - wypłaty od prawie 20 lat
- Asseco Poland - wypłaty z przerwami od 1997 roku
- Ambra - wypłaty od 2005 roku
- Śnieżka - nieprzerwanie regularne dywidendy od 2003 roku!
- Neuca - nieprzerwane regularne wypłaty od 2004 roku.
- Dom Development - regularne wypłaty od 15 lat, w tym stale rosnąca wartość dywidend
W Polsce spółek dywidendowych istnieje ponad 200, z czego przynajmniej połowa płaci je "w miarę" regularnie, nie jako jednorazowy incydent. Warto więc przed zakupem konkretnej spółki dokładnie przyjrzeć się wszelkim alternatywom.
Jak dobrać spółkę do portfela dywidendowego?
W doborze idealnej spółki dywidendowej, zwłaszcza na tak młodym rynku jakim jest Polska, musimy twardo wyznaczyć kryteria, którymi będziemy się kierować, aby zminimalizować ryzyko inwestycyjne.
Historia dywidend
Pierwszym kryterium na jakie powinniśmy zwrócić uwagę jest historia wypłacanych dywidend danej spółki. Jeżeli widzimy w niej przerwy jedno-dwu letnie lub okazuje się, że spółka wypłaciła dywidendy zaledwie kilka razy i to dość nieregularnie, powinniśmy zrezygnować z zakupu jej akcji planując budowę portfela stricte pod dywidendy. Należy skupić się na długiej i w miarę regularnej historii wypłat, najwyżej z dwoma uzasadnionymi przerwami, jak ta w 2020 roku w przypadku wielu spółek z długą historią. Doskonałym przykładem jest tutaj spółka PZU, która wypłacała regularnie dywidendy od wielu lat, w zeszłym roku wstrzymując się od dywidendy, jednak teraz w maju 2021 ogłoszona została dywidenda zarówno z zysków za rok 2019 jak i 2020 czyli jednorazowa wypłata zaległej i aktualnej dywidendy.
Procentowa wartość dywidendy
Drugim aspektem na którym należy się skupić jest wysokość dywidendy w stosunku do zysku netto danej spółki. Dla inwestora długoterminowego ważne jest zarówno to czy nie jest ona za niska jak i za wysoka. Jeżeli spółka wypłaca w formie dywidendy przeważającą większość zysków jakie osiąga, powinien być to dla nas sygnał, że nie zostawia w spółce środków na aktywny rozwój biznesu, na nowe inwestycje, a zarząd traktuje tę spółkę jak osobisty bankomat, nie dając inwestorom perspektyw na długotrwały wzrost wartości spółki i wysokości dywidend. Gdy jednak dywidenda jest za niska - taka inwestycja w krótkim terminie może okazać się nierentowna, a także ryzykowna, jeśli spółka zbyt dużą część kapitału przeznacza na ryzykowne inwestycje. Dobrą granicą udziału dywidendy w zysku spółki jest 30-60% i takich spółek powinniśmy szukać.
Wysokość dywidendy na akcję
Jak już było wspomniane wyżej, nie należy się sugerować podawaną oficjalnie stopą dywidendy, ponieważ jest to wartość procentowa w stosunku do aktualnej ceny akcji. Istotniejszym kryterium dla inwestora długoterminowego powinna być analiza wypłacanych dywidend i tendencja wzrostowa nominalnej wartości dywidendy. Widząc, że spółka stale podnosi wartość wypłacanej dywidendy lub utrzymuje ją na stałym poziomie zdecydowanie łatwiej będzie nam oszacować nasze przyszłe dochody, poza tym taka spółka budując zaufanie inwestorów i pozytywną historię wypłat nie będzie chciała nagle z roku na rok znacząco obniżyć wartości wypłacanej dywidendy, co również daje nam poczucie komfortu i bezpieczeństwa jako indywidualnemu inwestorowi.
Długoterminowy przewidywany zwrot z inwestycji:
Budowa portfela bazującego na akcjach spółek dywidendowych jest strategią inwestycyjną długoterminową. Decydując się na taką strategię chcemy mieć jakikolwiek pogląd ile jesteśmy w stanie rocznie zarobić na naszej inwestycji, oraz wiedzieć jak zmaksymalizować nasze zyski. Najistotniejszym elementem takiej strategii inwestycyjnej jest procent składany - uznawany przez wielu matematyków oraz inwestorów za największy wynalazek ludzkości. Aby zrozumieć jak działa magia procentu składanego musimy przeanalizować uśrednione spodziewane stopy zwrotu.
Średnio w krótkim terminie stopa dywidendy wynosi około 5%, oczywiście znajdziemy na rynku spółki które wypłacają nawet 20% i więcej, jednak wiele jest spółek, których stopa dywidendy wynosi poniżej 1%. Zakładając jednak, że zakupimy akcje dobrej, rozwijającej się spółki obecnie, a z czasem jej wartość jak i roczne zyski będą rosły, stopa dywidendy dla naszej inwestycji z roku na rok będzie się zwiększać.
Zakładając, że nie zamierzamy reinwestować wypłacanych dywidend, a jedynie traktować je jako nasz zysk, przypuśćmy, że kupujemy równe 1000 akcji spółki o stałej wartości dywidendy, jaką jest np. Lena lights. Aktualna cena akcji wynosi 5,2zł co oznacza inwestycję w wysokości 5200zł a dywidenda na akcję średnio rocznie wynosi 30gr. Niezależnie od tego jak będzie się zachowywać cena akcji na rynku, kupując 1000 akcji na termin 10 lat i zakładając, że dana spółka utrzyma swoją historię dywidendową na nie gorszym poziomie, suma uzyskanych dywidend wyniesie 3 tyś zł. (1000akcji pomnożone przez 0,3zł * 10 lat).
Uwzględniając procent składany - reinwestując każdą otrzymaną dywidendę w kolejne akcje tej spółki okaże się, że po roku wartość portfela wyniesie 5500, po dwóch - 5817,4zł, po 3 - 6153zł itd a po 10 latach 9112,3zł co daje nam zwrot w wysokości 3900zł w stosunku do 3 tysięcy bez reinwestowania dywidend. To prawie 30% więcej. ponadto na tym etapie po 10 latach jednorazowa dywidenda z tej spółki oznacza dla nas już 525zł a nie bazowe 300 - nadal zakładając, że wysokość dywidendy na akcję pozostanie na niezmienionym poziomie.
Jak widać strategia inwestowania długoterminowego w spółki dywidendowe pozwala osiągnąć duże stopy zwrotu, o ile odpowiednio dobierzemy spółki i podejmiemy właściwe działania w długim terminie czasowym. Budując taki portfel prędzej czy później uzyskamy stały dochód pasywny, który pomoże zdecydowanie przyspieszyć tempo naszych inwestycji. W ten sposób to kapitał pracuje za nas, a my doświadczamy na własnej skórze powiedzenia "bogaci stają się coraz bogatsi" - co nie oznacza, że pracują oni coraz ciężej, a jedynie mądrze inwestują.
